Ik was afgelopen jaren intens verliefd op mijn grote tuin in een tuinenpark, aan de rand van Amsterdam. Het werd een paradijselijke plek, ook voor bijen en insecten. Toch veranderde er iets in me recentelijk. Ik voelde wat vermoeids in me, als ik weer werk te doen had. Ik hoorde mezelf vaker zeggen: ‘ik wil niet meer zo hard werken in de tuin. Ik wil niet langer de verplichte werkbeurten doen in het park’. Ik leek vooral te weten wat ik niet wilde.
De vraag kwam op, toen ik er voor ging zitten: wat is mijn behoefte onder de ‘nee’? Die vraag hielp me meteen.
“Mijn vrijheid wil ik terug. En weer iets nieuws, afwisseling.’ Yep, ik had mijn behoeften te pakken. Avontuurlijke en nieuwe energie kwam vrij bij die passende woorden en ik zag nieuwe vergezichten. Deze woorden gaan me helpen bij de juiste beslissing nemen de komende wintermaanden.
Sta jij wel eens bewust stil bij jouw behoeften? Bij wat je hard nodig hebt? Bij wat je graag zou willen om je leven en werk meer kwaliteit te geven? Of ga je er onbedoeld aan voorbij, in de waan van de dag?
Universele basisbehoeften
We hebben als mens universele basisbehoeften: fysiek welzijn, geborgenheid, harmonie, verbinding, betekenis, vrijheid, eerlijkheid en spel. Onder elke van deze basisbehoefte valt een groep sub-behoeften.
Wil jij je behoeften beter leren kennen en verwoorden? Je vocabulaire uitbreiden?
Download hier de lijst met behoeften samen met de gevoelslijst. Het kan helpen om meer precies je behoeften en bijkomende gevoelens te herkennen en te verwoorden.
Samenhang gevoelens en behoeften
Om onze behoeften op het spoor te komen, is het van belang ook onze gevoelens te herkennen. Want onze gevoelens zijn de sleutel tot onze behoeften.
Zoals met mijn tuin: mijn negatieve gevoel (vermoeidheid) en gedachten (ik wil niet meer……) waren er eerst. Die zaten me in de weg en werd ik me bewust. Dus moest ik er aandacht aan besteden.
‘Ja, maar……….ik weet niet altijd wat ik voel!’
Herkenbaar en een menselijke reactie. Ons gevoelsleven is gecompliceerd en subtiel. En we hebben niet goed geleerd ze serieus te nemen. We lopen er graag voor weg. Het maakt kwetsbaar, zeker als we gevoelens gaan delen. Liever vertrouwen we op onze ratio en denken zo controle te houden.
Maar toch…. als we onze gevoelens serieus nemen en beter leren kennen, voorkomen we energieverlies, veel ongenoegen en fysiek en mentaal lijden. Het helpt enorm als we ze als goede vrienden gaan beschouwen. Want ze vestigen de aandacht op wat we echt moeten weten over onszelf.
Verantwoordelijkheid nemen
Gevoelens en behoeften herkennen en erkennen aan onszelf is dus een uitdaging. Ze delen met de ander is helemaal spannend.
We denken gauw dat de ander weet waar we behoefte aan hebben, dus worden we teleurgesteld. En we hebben verwachtingen. Regelmatig zijn dat verwachtingen die de ander niet of nauwelijks kan waarmaken. We hebben aannamen en oordelen. We kunnen ons schamen, of we zijn bang afgewezen te worden, als we uitkomen voor een wens of gevoel.
We verpakken onze behoeften makkelijk in een eis, waardoor de ander in de verdediging of aanval gaat.
En we weten regelmatig niet echt wát we willen en blijven vaag.
Dat alles tezamen zorgt voor veel miscommunicatie, teleurstelling, conflict en verwijdering. Het zal je bekend zijn.
Om constructief in gesprek te gaan en blijven, helpt het om verantwoordelijkheid te nemen voor wat we zelf doen, voelen en nodig hebben. Dus niet langer wijzen naar de ander. Dat is een mega-verandering in onze manier van doen.
Niet makkelijk, heel moeilijk zelfs in het begin. Want het is bijna als opnieuw leren praten.
Geweldloze communicatie, ontwikkeld door Marshall B. Rosenberg, helpt in dat proces van verantwoordelijkheid gaan nemen en dat op de juiste wijze gaan communiceren. Misschien heb je er ooit van gehoord.
Zijn methode helpt om meer vanuit empathie in gesprek te zijn met elkaar, elkaar meer te verstaan en helpt conflicten te voorkomen en herstellen.
Alles wat ik in dit blog schrijf over communicatie, is gebaseerd op zijn gedachtegoed. Het is hemelbestormend, in mijn ogen.
Mocht je meer willen weten, er is enorm veel op internet te vinden over hem en de methode, ook inzichtelijke interviews en inspirerende demonstraties door hem persoonlijk.
Tips & tricks
Afsluitend een paar tips bij het communiceren van behoeften en gevoelens.
Feiten Als je geraakt wordt door een gesprek, een situatie met een ander en je kan er niet meteen de vinger op leggen wat gebeurd is: onderzoek eerst de feiten van een situatie. Wat wordt er feitelijk gezegd, gedaan, door de ander(en) en jou? Als je dat helder hebt, kun je ook ontdekken wat je mogelijk interpreteerde, of invulde voor de ander.
Ik-boodschap Praat vanuit jezelf, met een ik-boodschap. Stoppen met eisen wat de ander voor je moet doen of oplossen, draagt bij aan de dialoog. Dan kan de ander met empathie luisteren, in plaats van zich verdedigen.
Het uiten van jouw gevoel zal geen weerstand bij de ander geven. Er zal niet gezegd worden: ‘nee, je was niet teleurgesteld’.
Idem met een behoefte.
‘Ik was teleurgesteld dat je gisteravond ging sporten, omdat ik graag een lange wandeling met je wilde maken’. Hier kan iemand naar luisteren.
Waarnemen van behoeften en gevoelens van de ander
Wat voelt de ander wellicht en wat zou zijn/ haar behoefte zijn? Je kan het zelfs vragen, of checken. Klopt het dat je…..?
Persoonlijke ervaringen
Al enige tijd werk en praktiseer ik zelf met geweldloze communicatie. Het heeft me veel over mijn gevoeligheden geleerd, mijn vriendschappen en relaties verdiept. Denk niet dat ik nu voorbeeldig communiceer en geen conflicten meer heb. Als ik getriggerd word, emoties geraakt worden, kan ik nog steeds in vertrouwde valkuilen vallen, oordelen hebben en in conflict komen. Maar ik kan steeds sneller en makkelijker mijn verantwoordelijkheid nemen voor mijn geraaktheid en dat delen.
Ik zie een conflict nu als een kans om elkaar te ontmoeten, hoe spannend dat proces soms ook is.
Conclusie
Ik hoop van harte dat ik je wat inzicht en inspiratie heb gegeven met dit blog. Heel veel succes! Ennuh…..ik wens je veel zelfcompassie toe in dit proces van moedig zoeken en struikelen.
Natuurlijk ben je van harte welkom voor een vrijblijvend en gratis oriënterend gesprek, digitaal of live, als je specifieke vragen hebt of hulp kunt gebruiken, bij dit thema. Neem contact op of bel 06 -41 72 42 04
En leuk als je hieronder in het contactformulier iets wilt delen over dit blog of jouw ervaringen in de praktijk. Je emailadres is niet voor anderen herkenbaar.
Geef een antwoord